قوانین ساخت و ساز شهرداری مشهد

محل استقرار ساختمان در زمین: در شرایط متعارف در شمال زمین و موارد استثنایی مانند وجود درختان قطور و یا شرقی و غربی بودن زمین با توجه به محل استقرار ساختمان های مجاور در کمیسیون فنی بررسی می گردد.

موقعیت استقرار بایستی به گونه ای باشد که حجم های ساختمان به نور آفتاب و فضای باز ساختمان های مجاور صدمه ای نزند. در صورتیکه ساختمان بیشتر از یک بلوک یا بیش از 10 واحد مسکونی یا بیش از 6 سقف و یا بیش از 1000 متر مربع زیر بنا باشد محل استقرار ساختمان بایستی به تایید حوزه معاونت فنی و شهر سازی برسد.

حیاط خلوت: عبارتست از فضای بازی که جهت نورگیری و تهویه، فضاهای خدماتی ساختمان منظور می شود و ممکن است از تمام یا چند جانب توسط ساختمان احاطه شده باشد. فضای باز داخلی مانند حیاط خلوت (پاسیو) در صورتی می توانند جز فضا های باز پیشنهادی محسوب گردد که حداقل مساحت آن معادل 12 متر مربع بوده و حداقل عرض آن معادل 2 متر باشد.حداقل ارتفاع زیر پنجره از کف، در حیاط خلوت های مشرف به منازل 1/70 متر می باشد. (طبقه همکف مستثنی است.)

کنسول در قسمت راه پله:کنسول راه پله فقط می تواند در ارتفاع 2/20 یا 2/40 متر از کف احداث شود و حداکثر 70 سانتی متر پیش آمدگی داشته باشد و عرض آن سه متر باشد.

نحوه محاسبه تراس: چنچه طرفین آن (سه طرف)باز باشد، نصف مساحت آن جزء سطح طبقات محسوب می شود. چنانچه طرفین آن بسته باشد دو سوم مساحت آن جزء سطح طبقات محسوب می شود. و اگر کلیه جهات بوسیله دیوار و یا شیشه مسدود گردد کلا جزء سطح زیر بنا محسوب می گردد.

پاکینگ: صدور پروانه برای ساختمان جدید و یا اضافات ساختمانی مجاز نخواهد بود مگر اینکه در طرح ساختمان و یا تغییرات آن پارکینگ با رعایت موارد زیر پیش بینی شده باشد.

1- پارکینگ در زیر زمین جزء تراکم محسوب نخواهد شد.

2- رامپ پارکینک که در فضای باز ساخنمان پیش بینی شده، جزء سطح زیربنا محسوب نخواهد شد.

3- حداکثر ارتفاع پارکینگ 3 متر و حداقل ارتفاع ورودی پارکینگ 1/8 متر باید باشد (مستند به مصوبه شورای اسلامی شهر مشهد)

4- پارکینگ در زیرزمین باید دارای دسترسی مستقیم طبقات باشد (با پله یا آسانسور)

5- شیب رامپ پاکینگ حداکثر 17% خواهد بود.

6- فضای پیش بینی شده جهت پارکینگ باید بنحوی باشد که هر اتومبیل مستقلا به ابعاد 5 * 2/5 متر به انضمام فاصله مناسب جهت مسیر حرکت بتواند داخل و خارج شود و یا طرحی که طبق استاندارد های بین المللی عمل کند.

7- ورودی پارکینک بایستی طوری در نظر گرفته شود که حتی المکان نیاز به قطع درخت نباشد.

8- حداقل عرض رامپ جهت دسترسی پارکینگ مسکونی 2/5 متر و در تجارتیها 3/5 متر است.

9- در پارکینگ های ساختمانی تجارتی واقع در زیر زمین یا همکف بایستی فاصله مرکز به مرکز ستونها حداقل 5/5 متر باشد.

پارکینگ کاربریهای مسکونی

1- در یک واحد مسکونی احداث پارکینگ الزامی نیست.

2- به ازاء دو واحد مسکونی یک پارکینگ مورد نیاز است. و مساحت مورد نیاز به میزان حداقل 16 متر مربع جهت پارکینگ کافی می باشد.

3- در ساختمانهای مجتمع آپارتمانی تا 4 واحد مسکونی به ازاء هر دو واحد مسکنی یک پارکینگ نیاز است. البته در ساختمانهای 4 واحد و کمتر می توان از مقررات بند 2 ضوابط عمومی مربوط به پارکینگ هم استفاده نمود (یعنی 32 متر مربع پارکینگ مورد نیاز است.)

4- در ساختمانهایی که بیش از چهلر واحد مسکونی دارند تا چهار واحد آن 50 متر مربع پارکینگ مورد نیاز است و به ازاء هر واحد اضافی یک پارکینگ مورد نیاز است. در حالت فوق مساحت هر واحد پارکینگ حداقل 25 متر مربع می باشد.

پارکینگ کاربریهای تجاری، اداری، بهداشتی و آموزشی: در کاربریهای تجاری- اداری- بهداشیت - آموزشی- پارکینگ بر مبنای زیربنا محاسبه می شود.

توضیح: وجود یک پارکینگ 25 متر مربعی به ازاء هر هفتاد و پنج متر مربع زیر بنا و یا به ازائ هر شش کارمند یک پارکینگ الزامی است.

پارکینگ کاربریهای صنعتی و انبارداری: پارکینگ در ساخنمانهای با کاربری صنعتی و انبارداری بازا هر 120 متر مربع زیربنا پارکینگ به مساحت 35 متر مربع مورد نیاز می باشد و ارتفاع آن می تواند 4/5 متر باشد.

معافیت پارکینگ

توضیح: در مواردیکه به دلایل فنی ذیل احداث پارکینگ مقدور نباشد با رعایت تراکم ساختمانی پیش بینی شده حق پارکینگ جهت احداث پارکینگ عمومی به صندوق شهرداری واریز می گردد:

1- ساختمانهایی که در بر خیابانهای سریع ااسیر به عرض 45 متر و بیشتر قرار داشته و دسترسی به حمل اتومبیل را نداشته باشد.

2- ساختمانهای در فاصله 100 متری تقاطع خیابانهای به عرض 20 متر و بیشتر (هر دو معبر بیشتر از 20 متر)واقع شده و دسترسی به محل اتومبیل را نداشته باشد.

3- ساختمان در محلی قرار داشته باشد که ورود به پارکینگ مستلزم قطع درختان کهن بوده که شهرداری مجوز قطع آنها را ندنده باشد.

4- ساختمان در محلی قرار داشته باشد که به علت عرض کم کوچه (کمتر از 4 متر به جز برای املاک انتهای کوچه که کمتر از 3 متر است امکان عبور اتومبیل نباشد.

5- ساختمان در بر معبری قرار گرفته باشد که به علت شیب زیاد احداث پارکینگ از نظر فنی مقدور نباشد.

6- در صورتیکه وضع و فرم زمین ساختمان به صورتی باشد که از نظر فنی نتوان در سطح طبقات احداث پارکینگ نمود.

7- قرار داشتن در حاشیه میدان و تا فاصله 20 متری از آن.

پیشروی طولی

1- حداکثر 2 متر با رعایت زاویه 45 درجه از طرفین (در صورتی پیشروی طولی پلاکهای مجاور و یا زمین بایر بدون رعایت زاویه 45 درجه بلامانع است.)

2- در صورت رعایت حیاط خلوت طبق ضابطه (به میزان فضای حیاط خلوت)جزو زیربنای مجاز محسوب خواهد شد.

3- در پلاکهای جنوبی (معبر در شمال ملک)در صورت رعایت عقب نشینی محدودیت ارتفاع احداث پیش آمدگی حداکثر تا 1/2 متر به سمت حیاط بلامانع است.(در طبقات شامل عقب نشینی جانبی)

پخی

1- میزان پخی در محل برخورد گذرگاه های اصلی مطابق طرح تفضیلی است.

2- میزان پخی در وتر مجموع عرض دو گذر گاه متقاطع می باشد.

3- در گذر گاه با عرض 10 متر و کمتر به گذر گاه های بیش از 10 متر و کمتر به گذر گاه های بیش از 10 متر حداکثر پخی در وتر معادل 2 متر تعیین می گردد.

4- در مورد معابری که مطابق طرح تفضیلی به شبکه اصلی راه ندارند پخی معادل 0/2 عرض شبکه فرعی می باشد.

5- املاکی که حد فاصل خیابان اصلی و دور برگردان و در بر معبر عابر پیاده (4 متری)قرار می گیرند نیاز به رعایت پخی ندارند (به استثناء شهر جدید که مساحت پخی از سند قبلا کسر گردیده است.)

حداکثر ارتفاع ساختمان: حداکثر ارتفاع ساختمان عبارتست از فاصله کف یا کف متوسط تا حد بلند ترین عنصر ساختمان که می تواند لبه دست انداز بام، تیزه شیروانی، خرپشته، دودکش، تجهیزات هر گونه علائم ثابت و غیره باشد. آنتن ها و چراغ راهنما برای هواپیماها جز و ارتفاع ساختمان محسوب نمی شود.

دستور العمل ایمنی و آتش نشانی در ساختمان ها

قبل از صدور پروانه ساختمانهای تا 5 سقف یا تا 10 واحد و یا تا 1000 متر مربع زیر بنا و کلیه ساختمانهای عمومی بایستی نقشه معماری ساختمان مورد درخواست در شهرداری کنترل و توسط دفاتر مهندسی اجرا گردد.

ساختمانهای بالای 5 سقف: کنترل این دستورالعمل در کمیسیون ایمنی شهر سازی طی 5 مرحله زیر و اعمال آن توسط دفاتر مهندسی صورت می پذیرد

• تایید سایت پلان

• تایید آتش نشانی

• تایید ترافیک

• تایید نما

• تایید محاسبات سازه

لزوم ارائه نقشه های تاسیساتی و برق: در کلیه ساختمانها ارائه نقشه های تاسیساتی و برق ضروری است. البته جهت صدور پروانه کلیه ساختمانهای 3 طبقه و بیشتر نقشه های تاسیسات برقی (با امضاء و برگ تایید نقشه مهندس تاسیسات مکانیکی (با امضاء و برگ تایید نقشه مهندس تاسیسات مکانیکی ذیصلاح)در یافت و مشخصات مربوطه در پروانه صادره درج گردد و در ساختمان های زیر سه طبقه با ارائه نقشه های تاسیساتی مهندس طراح و محاسب می توانند نظارت تاسیسات برقی و مکانیکی را بعهده گیرند.

بخش اول- شرح خدمات نظارت ساختمان

مهندس ناظر کنترل های زیر را در چهار چوب مقررات ملی ساختمان و تعهدات اخذ شده از زمان صدور پروانه انجام خواهد داد:

الف- بازدید از محل اجرای عملیات ساختمانی و کسب اطلاعات ضروری و صدور دستورهای لازم

ب- بررسی نقشه ها و انطباق آنها با یکدیگر و محل

ج- کنترل صلاحیت فنی عوامل اجرایی ساختمان و داشتن مجوز و کارت مهارت حرفه ای از اداره کار و امور اجتماعی

د- کنترل ابعاد و اندازه ها

د-1- انطباق ابعاد پیرامون ساختمان، درج شده در نقشه های مصوب مندرج در سند و یا ابعاد زمینی که توسط مالک مشخص شده از حیث انطباق آن با طرح تفضیلی و ابعاد و حدود ثبتی مندرج در اسناد مالکیت یا احراز صحت مالکیت مالک بر ملک مشخص شده پس از اعلام به شهرداری

د-2- کنترل ابعاد گودبرداری و صدور دستورالعمل کتبی برای حفاظت گود و ابنیه و تاسیسات مجاور

د-3- کنترل ابعاد پی و سازه پی و انطباق آن با نقشه های اجرایی.

د-4- کنترل رعایت ضوابط شهرداری در مورد استقرار ساختمان و فضای باز.

د-5- کنترل تراز زیر و بالای پی، زیر طبقات، کف طبقات نسبت به یکدیگر

د-6- کنترل سطح اشغال ساختمان و رعایت درصد اشغال و فاصله تا ساختمان ها با املاک مجاور و ابعاد و زاویه پخی ها با رعایت درز انقطاع.

د-7- کنترل طول پیش آمدگی ها و ارتفاع آنها از کف معبر و مقایسه آن با مقادیر مجاز و با رعایت حریم شبکه برق.

د-8- کنترل سطح زیر بنای پارکینگها، راهروها، چال آسانسور، پلکانها، حیاط خلوت ها، فضا های باز، فضاهای اختصاصی، انباری و سایر سطوح دارای کاربری معین.

د-9- کنترل شیب و رامپ و پله ها و پله گردها.

د-10- کنترل راههای دسترسی و ورودی ها به محوطه و به ساختمان براساس نقشه ها مصوب(بدون قطع اشجار در محل).

د-11- کنترل محل اجرای دیوارهای خارجی.

کنترل مشخصات فنی:

مهندس ناظر کنترل های ذیل را براساس مشخصات فنی عمومی و مشخصات مندرج در نقشه ها انجام می دهد در صورت مغایرت بین دو مشخصات فنی ذکر شده مندرجات نقشه ها املاک کنترل است.

1- بررسی وضعیت کلی خاک محل و مقایسه آن با مفروضات طراحی و در صورت لزوم صدور دستور انجام مطالعات دقیق تر در صورت تشخیص وضعیت نامطلوب و در صورت لزوم ابلاغ تهیه طرح حفاظت گود و اصلاح پی ساختمان، به غیر از مواردی که درای مصوبه شورای اسلامی شهر می باشد.

2- انطباق مقاطع اعضای سازه ای با نقشه های اجرایی.

3- کنترل نهاد و مشخصات مصالح و مواد مصرفی در حد تشخیص ظاهری با استفاده از مصالح استاندارد یا براساس مشخصاتی که توسط فروشندگان یا سازندگان اعلام شده است.

4- کنترل کیفیت اجرای سازه از جمله عملیات فلزی، مونتاژ، جوشکاری، آرماتور بندیها، اتصالات پیچی، بتن سازی در محل، قالب بندی و ایستائی قالب، بتن ریزی، مراقبت از بتن، اجرای سقف، زمان و نحوه باز کردن قالب ها و نظایر آن.

5- کنترل جاگذاری داکتها و رایزرها و محل عبور لوله ها در سقف ها و دیوارها (مشروط به داشتن نقشه های تاسیساتی)و رعایت اصول کلی حفاظت از لوله ها که براساس کارتهای نظارت مراحل می بایستی کنترل و تایید شوند.

کنترل جزئیات ساختمانی:

1- کنترل قائم بودن دیوارها، نصب شیروانی ها و زوایای اجزای ساختمان نسبت به هم.

2- کنترل نحوه اجرای فرش کف ها، شیب بندی ها و اندودها،سنگ کاری ها، کف پله ها، نماسازی ها و عایق کاری رطوبتی و نظایر آن.

3- کنترل ابعاد و محل قرار گیری درب ها و پنجره ها.

کنترل ضوابط ایمنی در حین اجراء و ابلاغ رفع نواقص ایمنی به مالک:

توضیح: خدمات خارج از این شرح خدمات نظیر بر آورد مصالح و مقادیر کارها، بررسی صورت وضعیت ها، داوری در اختلافات بین مالک و مجری از شمول شرح خدمات این قرارداد خارج می باشد.

احداث مسجد:

مهندسینی که طراحی و نظارت بر ساختمان مساجد را بدون دریافت حق الزحمه تقبل می نماید. بشرط تایید اداره اوقاف وقف االعام بودن ملک پروژه، متراژ زیربنا و تعداد آن جزو سهمیه ظرفیت اشتغال مهندس منظور نمی گردد.

ساختمان مسکونی زیر یکصد متر تا حد دو سقف:

1- انجام خدمات نظارت و طراحی ساختمان های تا یکصد متر مربع جزء سهمیه مهندسین مربوطه محسوب نمی شود.

2- برای ساختمانهای مسکونی تا دو سقف با متراژ زمین 100 تا 200 مترمربع به صورت از سهمیه کسر گردد.